پس از گذشت قرنها، از گذشت عمر زمین، دانشمندان پی به این حقیقت برده اند که قرنها پیش، سراسر این کره زمین را آب فرا گرفته بوده و با گذشت زمان زمین خود را از زیر این آبها بیرون کشیده خشکی پدیدار شده است که تا اینکه به وضعیت موجود رسیده است.

نکته جالبش اینجاست که پدیدار شدن تمام این خشکیها در یک زمان رخ نداده بلکه از نقطه ای شروع و ادامه پیدا کرده است و این نقطه آغازین پیدایش خشکی، همان نقطه ای از زمین است که محل اجتماع مسلمانان و طواف به دور آن، یعنی کعبه یا خانه خداست.

این اتفاق در روز 25 ذی القعده رخ داده است و به نام دحوالارض نامگذاری شده و دحوالارض یعنی روزی که زمین از زیر کعبه کشیده و گسترانیده شده است و خداوند به همین واسطه رحمت خود را منتشر کرده است و در روایات داریم که در این روز، برای عبادت اجر بسیاری وجود دارد.

در روایت داریم که امام رضا علیه السلام فرموده اند: در شب بیست و پنجم ذی القعده حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولد شده اند و حتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز جهت حجة الوداع، با یکصد و چهار هزار و یا یکصد و بیست و چهار هزار و به همراه تمامی اهل بیت خود از راه شجره به سمت مکه حرکت کردند.

روز دحوالارض یکی از چهار روزی در طول سال است که به فضلیت روزه ممتاز است. در روایتی روزه اش مثل روزه هفتاد سال است و در روایتی کفاره هفتاد سال آمده است هرکس روزش را روزه بدارد و شبش را به عبادت بگذارند برای او عبادت صدسال نوشته می شود و برای روزه دار این روز هرچه در آسمان و زمین است برای او طلب استغفار کنند.

میرداماد در رساله اربعه ایام خود افضل اعمال این روز را زیارت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلامی می دانند.

بـرو طواف دلی کـــن نه کعبــه دل را

که این خلیل بنا کرد و آن خدای خلیل

از حضرت علی(ع) روایت است که فرمود: “نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده، روز دحوالارض بوده است. و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صد‌ساله رسیده است؛ عبادت صد ساله‌ای که روز‌های آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است. و هر جماعتی که در این روز گِرد هم ایند و به ذکر پروردگار بپردازند، پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواسته‌های آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود که نودونه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت”

اعمال دحو الارض

– اين روز يكي از چهار روزي است كه روزه در آن فضيلت بسيار دارد. پاداش روزه دحو الارض با هفتاد سال روزه برابري مي‌كند. و روايت است كه ارزش روزه‌ دحو الارض برابر با كفاره‌ي هفتاد سال است.

هركس در اين روز روزه بدارد و شب را به عبادت بپردازد، ثواب عبادت صد سال براي او نوشته شود.
تمام موجودات و اشياي ميان آسمان و زمين بر روزه‌داران دحو الارض استغفار مي‌فرستند.

– عبادت و تجمع مردم براي ذكر خداوند در اين روز عزيز اجر بسيار دارد.

– بنده‌ي نيكوكار خداوند، در روز دحو الارض، تن را با آب غسل معطر مي‌سازد.

– دو ركعت نماز در هنگام چاشت كه در هر ركعت بعد از حمد، پنج مرتبه سوره‌ي والشّمس را زمزمه مي‌كند و بعد از سلام، ذكر شريف “لا حول و لا قوة الا بالله العلي العظيم” را مي‌خواند.

پس از قرائت ذكر فوق دعاي زير را با سوز دل بر زبان جاري مي‌سازد:

“يا مقيل العثرات اقلني عثرتي يا مجيب الدعوات اجب دعوتي يا سامع الاصوات اسمع صوتي و ارحمني وتجاوز عن سيئاتي و ماعندي يا ذالجلال و الاكرام”

در اين دعاي شريف لغزش‌هاي خويش را به ياد مي‌آورد و خواسته‌هايش را از نظر مي‌گذراند. آن گاه با اعتقاد به اينكه پروردگار مهربان، ذوالجلال و الاكرام صداي او رامي‌شنود، طلب رحمت و گذشت از بدي‌هاي خويش را مي‌نمايد.

– زيارت حضرت رضا عليه السلام در اين روز را از بهترين اعمال مستحب و از سنت‌هاي مؤكد شمرده‌اند.

– دعاي شريف زير را براي روز دحو الارض نقل نموده‌اند:

اَللّهُمَّ داحِىَ الْكَعْبَةِ وَفالِقَ الْحَبَّةِ وَصارِفَ اللَّزْبَةِ وَكاشِفَ كُلِّ كُرْبَةٍ اَسْئَلُكَ فى هذَا الْيَوْمِ مِنْ اَيّامِكَ الَّتى اَعْظَمْتَ حَقَّها وَاَقْدَمْتَ سَبْقَها وَجَعَلْتَها عِنْدَ الْمُؤْمِنينَ وَديعَةً وَاِلَيْكَ ذَريعَةًوَبِرَحْمَتِكَ الْوَسيعَةِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ الْمُنْتَجَبِ فِى الْميثاقِ الْقَريبِ يَوْمَ التَّلاقِ فاتِقِ كُلِّ رَتْقٍ وَداعٍ اِلى كُلِّ حَقٍّ وَعَلى اَهْلِ بَيْتِهِ الاْطْهارِ الْهُداةِ الْمَنارِ دَعائِمِ الْجَبّارِ وَوُلاةِ الْجَنَّةِ وَالنّارِ وَاَعْطِنا فى يَوْمِنا هذا مِنْ عَطآئِكَ الْمخْزُونِ غَيْرَ مَقْطوُعٍ وَلا مَمْنوُعٍ تَجْمَعُ لَنا بِهِ التَّوْبَةَ وَحُسْنَ الاْوْبَةِ يا خَيْرَ مَدْعُوٍّ وَاَكْرَمَ مَرْجُوٍّ يا كَفِىُّ يا وَفِىُّ يا مَنْ لُطْفُهُ خَفِىُّ اُلْطُفْ لى بِلُطْفِكَ وَاَسْعِدْنى بِعَفْوِكَ وَاَيِّدْنى بِنَصْرِكَ وَلا تُنْسِنى كَريمَ ذِكْرِكَ بِوُلاةِ اَمْرِكَ وَحَفَظَةِ سِرِّكَ وَاحْفَظْنى مِنْ شَوايِبِ الدَّهْرِ اِلى يَوْمِ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ وَاَشْهِدْنى اَوْلِيآئَكَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسى وَحُلوُلِ رَمْسى وَانْقِطاعِ عَمَلى وَانْقِضآءِ اَجَلى اَللّهُمَّ وَاذْكُرْنى عَلى طوُلِ الْبِلى اِذا حَلَلْتُ بَيْنَ اَطْباقِ الثَّرى وَنَسِيَنِى النّاسوُنَ مِنَ الْوَرى وَاَحْلِلْنى دارَ الْمُقامَةِ وَبَوِّئْنى مَنْزِلَ الْكَرامَةِ وَاجْعَلْنى مِنْ مُرافِقى اَوْلِيآئِكَ وَاَهْلِ اجْتِبآئِكَ وَاصْطِفآئِكَ وَبارِكْ لى فى لِقآئِكَ وَارْزُقْنى حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلوُلِ الاْجَلِ بَريَّئاً مِنَ الزَّلَلِ وَسوُّءِ الْخَطَلِ اَللّهُمَّ وَاَوْرِدْنى حَوْضَ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍصَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ وَاسْقِنى مِنْهُ مَشْرَباً رَوِيّاً سآئِغاً هَنيئاً لا اَظْمَاءُ بَعْدَهُ وَلا اُحَلاُ وِرْدَهُ وَلا عَنْهُ اُذادُ وَاجْعَلْهُ لى خَيْرَ زادٍ وَاَوْفى ميعادٍ يَوْمَ يَقوُمُ الاْشْهادُ اَللّهُمَّ وَالْعَنْ جَبابِرَةَ الاْوَّلينَ وَالاّْخِرينَ وَبِحُقوُقِ اَوْلِيآئِكَ الْمُسْتَاْثِرينَ اَللّهُمَّ وَاقْصِمْ دَعآئِمَهُمْ وَاَهْلِكْ اَشْياعَهُمْ وَعامِلَهُمْ وَعَجِّلْ مَهالِكَهُمْ وَاسْلُبْهُمْ مَمالِكَهُمْ وَضَيِّقْ عَلَيْهِمْ مَسالِكَهُمْ وَالْعَنْ مُساهِمَهُمْ وَمُشارِكَهُمْ اَللّهُمَّوَعَجِّلْ فَرَجَ اَوْلِيآئِكَ وَارْدُدْ عَلَيْهِمْ مَظالِمَهُمْ وَاَظْهِرْ بِالْحَقِّ قاَّئِمَهُمْ وَاجْعَلْهُ لِدينِكَ مُنْتَصِراً وَبِاَمْرِكَ فى اَعْدآئِكَ مُؤْتَمِراً اَللّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلاَّئِكَةِ النَّصْرِ وَبِما اَلْقَيْتَ اِلَيْهِ مِنَ الاْمْرِ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِماً لَكَ حَتّى تَرْضى وَيَعوُدَ دينُكَ بِهِ وَعَلى يَدَيْهِ جَديداً غَضّاً وَيَمْحَضَ الْحَقَّ مَحْضاً وَيَرْفُضَ الْباطِلَ رَفْضاً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ وَعَلى جَميعِ آبائِهِ وَاجْعَلْنا مِنْ صَحْبِهِ وَاُسْرَتِهِ وَابْعَثْنا فى كَرَّتِهِ حَتّى نَكوُنَ فى زَمانِهِ مِنْ اَعْوانِهِ اَللّهُمَّ اَدْرِكْ بِنا قِيامَهُ وَاَشْهِدْنا اَيّامَهُ وَصَلِّ عَلَيْهِ {على مُحَمَّد} وَارْدُدْ اِلَيْنا سَلامَهُ وَالسَّلامُ عَلَيْهِ {عَلَيْهِمْ} وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَكاتُهُ

(برگرفته از مفاتيح الجنان )